Krimp

Door: Gerard Oudhoff

Ik ben geen econoom, maar ik heb voldoende kennis van zaken om te zien wat er momenteel aan de gang is in de wereldeconomie. Ik word niet gehinderd door te veel ballast over de boekhouding en belastingen. Ook mijn pensioen staat voorlopig nog niet ter discussie.

Wat ik de laatste 30, 40 jaar heb zien gebeuren, is een steeds toenemende groei van de wereldhandel. Dat geldt ook voor de kwaliteit ervan. Steeds minder tariefmuren als het gaat om het vervoer van producten over grenzen. Dat geldt voor energiedragers, zoals steenkool en olie maar ook voor voedsel. Soms heeft het idiote vormen aangenomen, zoals het feit dat markten zich aangepast hebben aan de soms bizarre wensen van de consument. Het is raar om overal ter wereld altijd tulpen te kunnen aanbieden. En rozen kweken in een land waar honger heerst is ook niet helemaal koosjer.

De Europese Unie is koploper geweest in deze ontwikkeling. Met name de periode van de Duitse hereniging kun je zien als een hoogtepunt. Lang niet iedereen begrijpt dat de samenvoeging van een tekorteconomie met een potentiële oorlogseconomie tot een ongekende economische groei kan leiden, die (terloops) de noodzaak van oorlog tot een minimaal niveau reduceert. Ook in Europa zien we de verwording ervan, als je ziet hoe levende varkens per vrachtwagen van de ene plek naar de andere plek worden gesleept om er Parmezaanse ham van te maken die vervolgens met dezelfde vrachtwagens weer retour gaat. De enigen die daar baat bij hebben zijn de OPEC landen en de belastingontvangers.

Ook in Europa zien we de verwording ervan, als je ziet hoe levende varkens per vrachtwagen van de ene plek naar de andere plek worden gesleept om er Parmezaanse ham van te maken die vervolgens met dezelfde vrachtwagens weer retour gaat.

Inherent aan de groei van de wereldhandel zijn een sterke toename van de welvaart (plaatselijk nog variërend) en steeds meer globalisering (voorbeelden zijn “de graanprijs” en de terminologie zoals “bruto nationaal product”). Geïsoleerde economieën, zoals die van Cuba en Noord Korea zijn geleidelijk steeds zeldzamer en marginaal geworden. Nadat China en India zich eenmaal hadden bekeerd tot dezelfde aanpak als de rest van de wereld, leek er geen einde te komen aan wat we economische groei en globalisering zijn gaan noemen.

Korte tijd geleden is deze ontwikkeling tot stilstand gekomen. Het keerpunt wordt gevormd door de heffingen op de import van staal, die onder leiding van president Trump binnen de VS. werden ingevoerd. Door allerhande geopolitieke overwegingen ingegeven sancties tegen landen als Iran en Rusland leiden nu zo langzamerhand tot een omgekeerde ontwikkeling als die van de globalisering. Het ligt erg voor de hand dat de groei van de welvaart ook zal omslaan in een wereldwijde krimp daarvan.

Door allerhande geopolitieke overwegingen ingegeven sancties tegen landen als Iran en Rusland leiden nu zo langzamerhand tot een omgekeerde ontwikkeling als die van de globalisering.

De volstrekt ongerechtvaardigde oorlog in Oekraïne leidt nu tot ongeëvenaarde sancties tegen Rusland. In plaats van een korte correctie van de Russen in Oekraïne zelf, gevolgd door een associatieverdrag tussen de EU. en de Russische Federatie, kiest het westen voor destructieve maatregelen; het isoleren van de Russische economie en impliciet voor uitsluiting van het toekomstige achterland van de machtigste vrijhandelszone in de wereld, de EU. met in de toekomst, Turkije en de Kaukasus. Je zou deze daad kunnen zien als het omgekeerde van iets als de Duitse hereniging. Het zal onontkoombaar leiden tot economische rampspoed en afbraak van welvaart en vrede. Ja, die twee dingen zijn nu eenmaal historisch en onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Of we deze ramp nog kunnen keren? Ik hoop het, maar dan moeten we wel snel iets doen. Ik heb al even aangestipt wat de oplossing zou zijn.