Inktzwam

Door: Jan Dalm

Eigenlijk vind ik dat er een verschil gemaakt moet worden tussen een column en een inktzwam. Want laten we wel zijn, veel columns verdienen niet veel meer dan het predicaat zuur gezwam dat met inkt op papier is gezet. Alleen op internet dan niet, omdat het digitaal is, maar daar gaat het nu even niet om. Ik wil mezelf daarbij zeker niet vrijpleiten; als ik mijn eigen werk nalees, denk ik soms ook dat ik bij het schrijven ervan de lucht van azijn in de neus moet hebben gehad.

Maar een azijnlucht is nog mild als je het vergelijkt met de columns van doorgewinterde schrijvers in tal van bekende bladen. Het valt me op dat daar de benaming ‘inktzwam’ de inhoud maar al te vaak nog verbloemd. Stinkzwam zou beter zijn, en dan met de lucht van zeik.

Als zo’n columnist iets ontdekt denkt te hebben en zijn (of haar) pijlen op iemand gericht heeft, dan wordt deze -altijd een bekende Nederlander anders scoort het niet- met naam en toenaam genoemd en is er geen advocaat of rechter meer in staat om een publieke veroordeling te voorkomen. Nog voor iemand uitgesproken is, en dus slechts op basis van een mening of gevoel, wordt het slachtoffer tot diep in de poriën volledig ondergezeken. Allemaal tot eer en meerdere glorie van de desbetreffende columnist die zichzelf daarmee verheft tot een messias, en zich vervolgens graag laat uitnodigen in allerlei praatprogramma’s om ook daar nog wat geursporen rond te sproeien.

Ik doel dan niet eens op degenen die een aangifte aan hun broek hebben hangen, alhoewel daar ook nog wel iets over te zeggen valt. Nee, ik heb het over hen die slechts ergens een plank hebben misgeslagen of zich onhandig hebben uitgedrukt. Ik ga geen namen noemen, ik houd daar niet van, en u kunt ze zelf ook wel invullen. Denk maar aan de toeslagaffaire, het gas in Groningen, corona, of onlangs nog een televisiemagnaat. Ik ben benieuwd naar het volgende wat tot landelijk chagrijn zal worden uitgeroepen.

Een column moet humor in zich dragen, het moet amuseren en natuurlijk mag het -of moet het misschien wel- een beetje prikkelen of tot nadenken stemmen. Het is cabaret, maar op het moment dat het op een roast gaat lijken haak ik af. Ik vind dat te makkelijk en het maakt me teveel herrie. Het is net als de oppositie in de tweede kamer; zelfs als je het met iets helemaal eens bent, moet je zoeken naar iets waar je boos over kan zijn om daar vervolgens een zo groot mogelijke bek over op te zetten. Anders tel je niet mee. Doe gewoon gek! En probeer je gebrek aan humor of inhoud niet te compenseren met alleen maar gezeik.

Zo, en dan nu een groot glas azijn. Proost…