Door: Fons van den Brink
Marketing is proberen om zoveel mogelijk producten of diensten te verkopen. Influencers zijn mensen die proberen om het koopgedrag van anderen te beïnvloeden. De combinatie van beiden leidt vaak tot de meest waanzinnige teksten, probeersels en klinkklare leugens.
Propaganda.
Voordat er allerhande marketingtermen werden bedacht was er het woord propaganda: een vorm van communicatie waarbij door de belanghebbende partij werd getracht aanhangers te verkrijgen voor hun (gedachte)goed. In de tweede wereldoorlog kreeg door toedoen van de toenmalige Duitse heersers het woord propaganda een nare bijsmaak.
Daarom zijn er nu andere termen, zoals marketing, influencers en reclame. Het is niets meer dan oude wijn in nieuwe zakken.
Net als vroeger bestaat het veelal uit eenzijdige, onvolledige, verhullende en vaak leugenachtige informatie om de potentiële koper mee te bespelen. Het bedrijf dat de propagenda/reclame maakt houdt geen enkele rekening met het belang van de ontvanger. Het enige wat telt is geld, omzet en winst. Vooral veel winst.
Lachwekkende mislukkingen.
Gelukkig worden er in reclame-uitingen ook nog wel eens lachwekkende vergissingen gemaakt. Een Brits automerk kwam op de Spaanse markt met een model dat zij No Va noemden, in het Spaans betekent dat ‘gaat niet’ en dat is nu eenmaal geen beste reclame voor een auto die gemaakt is om in te rijden.
Om nog even bij auto’s te blijven: een Zweeds automerk heeft ooit een miljoenen kostend reclamefilmpje gemaakt waarin twee poppen in een auto stapten, keihard op een gigantisch betonblok botsten en vervolgens ongedeerd uit de zeer gehavende auto stapten. Op die manier wilde het bedrijf aangeven hoe veilig de auto was bij botsingen. Kort daarna kwam er een Frans automerk met een reclamefilmpje op de televisie: twee mensen stappen in de auto. Ze rijden keihard op hetzelfde gigantische betonblok af en rijden er omheen. De ondertiteling: Franse auto’s rijden er omheen. Het dure Zweedse filmpje heeft daarna nooit meer het daglicht gezien.
Geen chocolade van te maken.
Of neem Tony’s Chocolonely, die rapper Pharell Williams gaat inzetten als influencer om meer chocoladerepen te verkopen. Het bedrijf dat zichzelf eerst promootte met ‘slaafvrije chocolade’ (er bestaan geen slaven meer, het gaat om mensen die in zeer armoedige situaties leven en werken) zegt nu ‘op weg’ te zijn naar slaafvrije chocolade. Hoe lang zal die weg wel niet zijn?
Het bedrijf dat zichzelf eerst promootte met ‘slaafvrije chocolade’ zegt nu ‘op weg’ te zijn naar slaafvrije chocolade. Hoe lang zal die weg zijn?
In werkelijkheid is Tony’s Chocolonely medeveroorzaker van de ellende en armoede omdat het bedrijf 33% te weinig betaalt voor de cacao en zo de armoede in stand houdt. Maar nee hoor, dat ligt niet aan hen, maar aan de ‘weerbarstige cacaomarkt’. Wat dat dan ook moge zijn.
Zal iedereen nu dan toch aan die repen beginnen omdat Pharell Williams ze ook eet? Dat is hem overigens niet aan te zien. Mijn moeder zei vroeger al tegen mij als ik iets hetzelfde had gedaan als een vriendje: “Als hij in het water springt, spring jij er dan ook in?” Daarmee gaf ze aan dat je zelf iemand bent, dat je zelf kan nadenken en dat het er niet toe doet of een bekende van je of een beroemdheid iets vindt of doet. En dat dat al helemaal niet betekent dat jij dat ook zou moeten vinden of doen.
Terugkomend op de leugens van de commercie:
Wat te denken van de termen natuurvlees of wildernisvlees? Afleveringen van de Keuringsdienst van Waarde laten zien dat veel van die sprookjes bestaan uit klinkklare onzin. De koeien lopen gewoon in een wat groter weiland en gaan gedurende een half jaar de stal in. Hoezo natuur? Hoezo wildernis?
En dan zijn er nog de onzinverhaaltjes die tegenwoordig worden opgehangen over bijvoorbeeld de traditionele sauzen van Bertolli, waarbij in het reclamefilmpje oudere dames hevig in grote pannen staan te roeren. Die saus komt gewoon uit een chemische fabriek van Unilever.
Overigens kan je ook nog steeds bananenyoghurt kopen met op de verpakking bananen afgebeeld. Daarin zit maarliefst 0,1% banaan per liter. Dat betekent gemiddeld één banaan op 1666 liter yoghurt! Of, oh wat heerlijk, een liter ‘blauwe bessensap’, met 0,5% blauwe bes en verder voornamelijk appelsap en andere goedkope sappen.
Verhaaltjes.
Helaas laten we ons graag voor de gek houden met allerhande verhaaltjes en niet bewezen claims.
- Sporters zonder zweet
- Eten dat lijkt op het plaatje van de verpakking
- Een vrouw die opgewekt vertelt over haar vaginale schimmel
- Hoestdrank die je longen ingaat en weer terugkomt met groene beestjes die in je longen zaten
- Mensen die lachen tijdens het maken van het ontbijt
- Axe deodorant waarvan je gaat ruiken (lekker of niet) en dat er dan ineens hordes aantrekkelijke dames op je af komen (een dergelijke deo voor dames schijnt er (nog?) niet te zijn)
En de influencer? Dat is gewoon een goedbetaalde beroepsleugenaar.
Nadenken.
Kortom gewoon zelf nadenken of je wat koopt en waarom en vooral of je het echt nodig hebt.
“Mensen zijn er van om te houden, dingen zijn er om te gebruiken. Helaas wordt de chaos in de wereld veroorzaakt doordat we van dingen zijn gaan houden en mensen zijn gaan gebruiken.”
De Columnist 