Door: Mavi Gunday
Hoe komt mijn vloer toch zo nat?! Zonder verder te denken pak ik mijn beste dweil en begin het water af te voeren. Wat gek: hoewel ik al een tijdje bezig ben lijkt het water maar niet minder te worden. Ik bedenk een strategie en besluit het water vanuit de linkerhoek naar de deur te schuiven.
Yes! Het lijkt te werken: de vloer is bijna droog. Nog een laatste keer wringen in de emmer en ik ben klaar. Maar als ik me omdraai om de droge vloer te bewonderen schrik ik mij een hoedje: het water staat weer net zo hoog als voor ik begon. Hoe kan dit?! En voor het eerst sinds ik de nattigheid constateerde, dringt een bijna onhoorbaar maar wel daadkrachtig geluid tot me door en raakt mij in het merg: de kraan is al die tijd open geweest!
Het is weekend en bijna half 7 ‘s ochtends, mijn vijfjarige dochter en tweejarige zoon zijn beiden wakker. Om 11 uur gisteravond, 1 uur vannacht en van 3 tot 4 vroeg in de ochtend ben ik ook door hen gewekt. Voor alle duidelijkheid: dit is de standaard in ons huis. Hoewel er nog steeds in ogen gewreven wordt en uitgebreid gegaapt, is slapen of in bed blijven liggen voor beide kinderen ‘zooooooo saai en stom’, dat ze er geen enkele seconde aan willen besteden. Weten ze wel hoe gevaarlijk hun aanname is? Realiseren deze twee kleine mensjes dan niet dat ze met vuur spelen? Dat vermoeidheid en een lange tijd niet slapen dodelijk kan zijn? Voor mij lijkt de afgelopen 2,5 jaar al een langzame dood ingezet te zijn. Misschien klinkt dat wel heel donker, bedenk ik me nu ik het op papier zie staan, maar zo voelt het af en toe wel.
Laat ik het anders zeggen. Voor iemand die dagelijks 9 uur slaap nodig heeft om goed te kunnen functioneren, na te kunnen denken en weloverwogen beslissingen te nemen, is het de afgelopen jaren dweilen met de kraan open geweest. De kleine beetjes rust die ik hier en daar pak voelen als een druppel op een gloeiende plaat. Mijn gezondheid, mijn relaties en mijn moederschap staan enorm onder druk door de slapeloosheid en ik weet simpelweg niet meer wanneer ik mijn accu moet opladen. Daarnaast word ik niet alleen moe van de slapeloosheid, maar ook van mezelf en de talloze pogingen om het slaapgedrag van mijn kinderen te verbeteren. Zo veel methodes uitgeprobeerd, ongevraagde adviezen ontvangen en verwijten gekregen, want als een kind niet slaapt, komt dat natuurlijk door de ouders.
Voor iemand die dagelijks 9 uur slaap nodig heeft om goed te kunnen functioneren is het de afgelopen jaren dweilen met de kraan open geweest.
Pas bij de geboorte van mijn dochter 6 jaar geleden realiseerde ik mij hoe belangrijk een goede nachtrust is voor je algehele welzijn. Met de komst van mijn tweede liep het de spuigaten uit. Hoewel ik me dagelijks uitspreek over hoe dankbaar ik ben voor mijn kinderen en hoe goed het met ze gaat en ik mezelf regelmatig influister dat elk huisje zijn kruisje heeft, voel ik me na wederom een korte, gebroken nacht niet veel beter door. Op dit soort dagen ben ik dankbaar voor de autopiloot in mijn hersenen die zonder na te denken stappen onderneemt.
Wat mij de afgelopen periode op de been heeft gehouden is dat ik heb geleerd om hulp te vragen en deze te accepteren, mezelf minder schuldig te voelen over dat ik het allemaal niet aankan en om eerst voor mezelf te zorgen, zodat ik vervolgens ook voor mijn kinderen kan zorgen. Maar, this is still a work in progress. Voor de rest van mijn leven zal ik dankbaar blijven voor de mensen om mij heen die op mijn kinderen willen passen, zodat ik een middagje kan bijslapen of wat tijd en ruimte voor mezelf heb en even uit dit negatieve cirkeltje kan komen. Zij zorgen ervoor dat ik mezelf dusdanig op kan laden om de daaropvolgende dagen aan te kunnen.
Mijn chronische slaapgebrek heeft zowel fysieke, als mentale gevolgen. Op korte termijn kan slaapgebrek leiden tot concentratieproblemen, prikkelbaarheid, vergeetachtigheid en ongeduldigheid. Op lange termijn zorgt het onder andere voor een verminderde weerstand en depressieve klachten. Naar mijn mening wordt hier te weinig aandacht aan besteed tijdens je zwangerschap en net na de bevalling door zowel de verloskundige, de kraamzorg en door alle ouders die ooit een baby hebben grootgebracht; ‘ach het hoort erbij slapeloze nachten, de tropenjaren he’. Ja, dat snap ik wel als je het hebt over de eerste zes maanden, maar daarna dan? Want je hebt slecht slapen, en je hebt SLECHT SLAPEN.
Aan de vele negatieve gevolgen van slaapgebrek wordt nu nog te weinig aandacht besteed.
Mijn kinderen had ik voor geen goud of voor alle uren slaap van de hele wereld willen missen, daar gaat het niet om. Het gaat om het feit dat er zo laconiek wordt gedaan over de slapeloze nachten en vermoeidheid van jonge ouders. Het gaat erom dat de verloskundige het belang van slaap nooit benadrukt. Het gaat erom dat de kraamzorg ziet hoe dik de wallen onder je ogen zijn en hoe warrig je klinkt, maar vindt dat het erbij hoort. Het gaat erom dat het consultatiebureau na een paar algemene vragen de bal bij jou legt, terwijl jij geen grammetje energie hebt om die terug te gooien. Het gaat erom dat ik denk dat ik me maar aanstel en dat het erbij hoort en ik maar moet lijden, terwijl ik met de dag meer op een zombie lijk. Het gaat erom dat je je zo eenzaam voelt in je leed.
Zelf heb ik geen hapklaar antwoord op de vraag wat er precies moet gebeuren, maar wel ideeën om het debat hierover te starten. Laten we allereerst alsjeblieft starten bij betere voorlichting door verloskundigen en het consultatiebureau, om (toekomstige) ouders te waarschuwen alert te blijven en diegenen die kampen met langdurige slapeloosheid goed te monitoren. Daarnaast kunnen we nadenken over hoe we ruimte creëren voor ouder(s) die geen netwerk hebben om op terug te vallen. Ruimte om voor jezelf te kunnen zorgen, zowel fysiek (slapen, goed eten, douchen, bewegen, maar vooral slapen en rusten) als mentaal (leuke dingen voor jezelf doen, met je vrienden afspreken, rusten en met name slapen), zorgt ervoor dat jij je goed voelt en een betere ouder bent voor je kind.
Laten we starten bij betere voorlichting voor en monitoring van (toekomstige) ouders.
Mijn persoonlijke zoektocht naar manieren om onze nachtrust te bevorderen zet zich voort. Ik wil de kraan dichtdraaien, een manier ontwikkelen om mijn energie op te sparen en ondanks de slapeloze nachten nog steeds voldoende energie hebben om me overdag te voelen als een gezonde levenslustige en nieuwsgierige vrouw en moeder die het leven toelacht. Maar hoe ik dat moet doen? Daar ben ik nog niet over uit. Ondertussen zal ik maar wat nieuwe dweilen bestellen, want ik zie dat ik al bijna door mijn voorraad heen ben…
De Columnist 
Als volwassen moeder van een prachtige zoon van 7 maanden herken ik mezelf enorm in het dweilen met open kraan. Als ik mensen om me heen hoor klagen dat ze slecht hebben geslapen (6 uurtjes aan een stuk door en later nog 2/ 3 uurtjes tot dat hun wekker af ging), kan ik jaloers worden om deze ritme. Ik zou me zeer gelukkig voelen met 4/5 uurtjes slaap achter elkaar. Als daar nog een 1/2 uur erbij komt na de nachtvoeding kan ik huilen van blijdschap. Diverse methoden hebben mij op gang geholpen maar ik ben er nog niet. Een weersverandering, vaccinatie, regeldag(en), krampjes, groei ontwikkeling, tandjes, bezoek met ongevraagd advies waar het allemaal beter gaat etc. Maakt het niet makkelijker. Het beïnvloed mijn stemming (terwijl ik hier nooit last van heb gehad) die zeer vatbaar is geworden door slapeloosheid. Ik ben het absoluut mee eens dat er tijdens zwangerschap of zelfs daarvoor een bewustwording mag komen bij het belang van slaap en (nacht)rust. Zodat er op zn minst voor de bevalling uitgerust kan worden. Onuitgerust bevallen vind ik al een valse start. Al weet ik ook wel dat het lastig is om te kunnen slapen (of uitrusten) met zoveel adrenaline.
LikeLike