Door: Lars Benthin
De buitenwereld is de boosdoener
In mijn wandeling door het internet kwam ik een interessant artikel tegen over millennials en ‘burn-outs’. Het artikel noemt vijf redenen waarom mijn generatie zo veel last heeft van dit psychische fenomeen:
- Je bent hoogst individualistisch opgevoed en ziet jezelf als ‘de maat der dingen in het leven’.
- De tijd tussen je pubertijd en wanneer je je echt volwassen voelt is langer geworden. We verwachten daarentegen wél dat we alles hebben bereikt voor ons dertigste.
- Millennials kijken naar elkaar om te bepalen hoe succesvol ze zijn in het leven. Met name dankzij sociale media wordt zo een onrealistisch hoog verwachtingspatroon gecreëerd.
- De kansen op de arbeidsmarkt zijn klein, waardoor je als millennial soms je standaarden moet verlagen, wat weer zorgt voor teleurstelling en het idee dat je hebt gefaald.
- Millennials hebben hoge eisen van zichzelf. Want ze hebben gehoord: als jij maar je best doet, kun je alles worden wat je wilt. Maar dat is niet de realiteit.
Als je rustig naar deze redenen kijkt en het op je in laat werken, dan kan je concluderen dat er vooral ‘externe factoren’ worden geopperd. Het komt door sociale media, onze opvoeding, de maatschappij en onze directe omgeving. Het beeld dat wordt geschetst is de weerloze millennial die een slachtoffer is geworden van de moderne maatschappij en torenhoge verwachtingen.
In een bepaald opzicht is dit beeld representatief, maar de vraag is wel uiteindelijk: wat doen we eraan? Met een opgeheven vingertje de maatschappij en het systeem bekritiseren is te makkelijk. Daarnaast lossen we zo ook helemaal niets op. Uiteindelijk gaat het om het zelfbeeld, discipline en verwachtingsmanagement. Men kan met betrekking tot deze aspecten de externe oorzaken proberen aan te passen, maar het is het best om de interne oorzaken aan te passen. Te vaak wordt er in de media gesuggereerd dat millennials slachtoffers zijn van de Westerse succesformule en dat de maatschappij maar moet veranderen. Er wordt geen beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid.
Smartphoneverslaving
Neem als voorbeeld een modern fenomeen: de smartphoneverslaving. In het artikel wordt heel kort gewezen op de invloed van sociale media, maar het vehikel dat deze verslaving mogelijk maakt wordt nergens aangehaald, en dat is de smartphone. Hele generaties, vooral de jonge, zie je met die dingen rondlopen. Als men even moet wachten, of even geen prikkels krijgt, dan komt het schermpje tevoorschijn. Voor het slapengaan staart men naar het opgelichte schermpje en klaagt daarnaast dan ook nog eens over het gebrek aan slaap. Dit handige middeltje, waarop we bijna alles kunnen doen wat we willen, zorgt voor een van de grootste oorzaken voor burn-outs: overprikkeling.
In het NRC werd vorig jaar een heel goed artikel gepubliceerd over overmatig gebruik van de smartphone en de lichamelijke gevolgen. Het volgende stukje is een typische beschrijving van wat veel mensen ervaren:
‘Onderweg naar huis. Spotify in mijn oren, Facebook op het scherm. Het was een drukke dag dus wat er voorbijkomt is niet echt hoogdravend meer. Een filmpje op Dumpert, even schaamteloos gluren naar vakantiefoto’s op de profielpagina van een knappe collega. En dan gebeurt het: ineens is het streepje van mijn batterij amper nog te zien en krijg ik een melding dat het apparaat waarin ik mijn halve leven heb gestopt er zo mee gaat ophouden. Veel meer dan 10 minuten heb ik niet, zo te zien. Spotify uit, stoppen met Facebookgluren, smartphone in mijn broekzak. Shit, wat als er een mailtje binnenkomt voor mijn werk? Ik pak ’m toch maar weer uit mijn zak. Tril, zoem, scherm zwart: telefoon uit. Ik fiets snel naar huis en nog voordat ik mijn geliefde een kus geef, loop ik naar een lader, zet mijn telefoon weer aan en kijk op Twitter en e-mail. Niks nieuws. Natuurlijk niks nieuws: het is etenstijd. En zelfs al was er wel iets nieuws geweest: waarom gedraag ik me als een verslaafde?’
In dit artikel wordt beschreven hoe bedrijven als Facebook gebruik maken van deze sociale- en lichamelijke processen om mensen zo ‘verslaafd’ mogelijk te maken. Dat sociale media misbruik maken van de menselijke tekortkomingen is geen nieuws. Daarnaast vind ik het ook niet heel belangrijk dat bedrijven dat doen. Sociale media de schuld geven en je eigen verantwoordelijkheid projecteren op de buitenwereld is te makkelijk.
Eigen verantwoordelijkheid
In deze welvarende maatschappij heeft het individu zo veel keuzevrijheid gekregen en zo veel mogelijkheden, dat we niet meer weten waar we aan toe zijn en wat we met die vrijheid doen. We hebben als samenleving iets goeds gedaan door deze context te creëren, maar de grote uitdaging voor de huidige generatie is om in deze chaos van mogelijkheden en keuzevrijheid balans te creëren. Een balans van ‘rechten’ en ‘vrijheden’ aan de ene kant, en ‘verantwoordelijkheden’ aan de andere kant.
Om het overmatig gebruik van smartphones als voorbeeld te gebruiken: wat kan je zelf doen? In dit geval gaat het om het kweken van zelfdiscipline. Een vaardigheid die de millennials, lijkt het soms wel, vreemd is. We zijn in het algemeen opgevoed in welvaart en de ‘alles-kan’-mentaliteit. Uitzonderingen natuurlijk daargelaten. Maar die discipline is belangrijk, omdat je alleen met dat als fundament de balans weer kan herstellen. Vanuit die zelfdiscipline help je jezelf om ‘smartphonevrije periodes’ in te lassen op een dag. Na een bepaald tijdstip geen smartphone meer, of een uur lezen, of een langere tijd buiten wandelen. In het begin voelt het onwennig, maar uiteindelijk mis je niets meer. Sterker nog, je voelt je veel beter, omdat er geen prikkels zijn die je de hele tijd afleiden en opjutten.
Zelfdiscipline: een vaardigheid die de millennials vreemd lijkt
Een significant deel van de ‘burn-out’ klachten, komt voort uit het feit dat je constante prikkels krijgt van dat ding in je hand of in je broekzak. Je geest en lichaam krijgen niet de tijd om even tot rust te komen en blijven reageren op een continue stroom van stimuli. De enige remedie: jezelf aanleren om veel minder op je mobiel te zitten. Een aantal tips om mee te beginnen:
- Niet op je mobiel kijken als je in gezelschap bent.
- Niet op je mobiel kijken als je naar de wc gaat.
- Niet op je mobiel kijken als je naar de supermarkt moet, op de fiets zit, of een korte reis onderneemt.
- Niet op je mobiel kijken als je even moet wachten op de trein, of de tram.
- Kijk het eerste half uur/uur niet op je mobiel nadat je wakker bent geworden.
- Kijk een uur voordat je gaat slapen niet meer op je mobiel.
Als je de tips leest, voel je je dan al ongemakkelijk? Is er een stemmetje in je hoofd dat zegt: ja doei, dit is wel heel erg overdreven. Voel je al plaatsvervangende stress? Dan moet je juist hiermee beginnen. Het zijn niets meer dan lichamelijke- en psychische reacties op het kwijtraken van een verslavingsmiddel.
Als je goed nadenkt over de tips, dan is er nog genoeg tijd om op je mobiel te kijken. Daarnaast kan je met de mensen om je heen afspreken dat als ze je écht nodig hebben, ze dan moeten bellen. Zo vermijd je het risico dat je alsnog de hele tijd op je mobiel wil kijken, omdat er misschien een noodgeval is.
Eigen keuzes
Als millennial vind ik dat mijn generatie niet alleen moet kijken naar de buitenwereld, maar dat we onszelf ook in de spiegel moeten aankijken. Wat kunnen wij als generatie zelf doen, om het wat gemoedelijker voor onszelf te maken? In dit stuk heb ik het voorbeeld gebruikt van ‘smartphoneverslaving’. Natuurlijk, de moderne maatschappij is steeds meer ingesteld op het aspect dat we 24/7 bereikbaar zijn, maar we moeten het niet gaan zien als een gegeven. Als individuen hebben we nog steeds de vrijheid en verantwoordelijkheid om onze eigen prioriteiten te stellen en de sociale verwachtingen bij te stellen, of te veranderen. Als mens heeft ieder individu persoonlijke ruimte nodig, tijd om te reflecteren en jezelf rust te gunnen, tijd om even alleen te kunnen zijn. We zijn uiteindelijk veel sterker dan we soms toegeven, en als je wat meer structuur en discipline in je leven creëert, dan kom je er achter dat je een stuk gelukkiger wordt. Doe het in stapjes, maar onthoud vooral: falen mag. Laat jezelf niet kisten door dit digitale tijdperk en gun jezelf de ruimte en rust die je nodig hebt. Je hebt anders alleen jezelf ermee.
De Columnist 